Wybór metody postępowania z osadami zależy od ich właściwości. Postępowanie prowadzące do przyrodniczego wykorzystania jest możliwe tylko wówczas, gdy osad ma odpowiednie właściwości bakteriologiczne i parazytologiczne oraz nie zawiera nadmiernych ilości metali ciężkich.
Surowce osady organiczne wydzielone w oczyszczalniach ścieków (osad wstępny i osad po biologicznym oczyszczaniu) są niebezpieczne sanitarnie, gdyż zawierają bakterie chorobotwórcze, wirusy oraz pasożyty. Osady te wykazują zdolność do zagniwania, to znaczy rozkładu beztlenowego związków organicznych, co jest zawsze związane z wydzielaniem bardzo przykrych i uciążliwych zapachów. Osady surowe stanowią istotne zagrożenie dla środowiska i konieczna jest ich stabilizacja.
Stabilizacja składu chemicznego osadu może być prowadzona w procesach biologicznych, chemicznych lub termicznych.
W czasie stabilizacji osadów następują zmiany w zawartości cieczy, zachodzi bowiem hydroliza i rozkład ciał stałych, zmiany w zawartości i właściwościach ciał stałych (cząstek osadu) oraz zmiany w ilości rozpuszczonych gazów.
Osady ustabilizowane są poddawane odwadnianiu w celu zmniejszenia ich objętości.
Ostatecznie zagospodarowanie osadu zależy od jego właściwości bakteriologicznych i parazytologicznych oraz zawartości metali ciężkich. Jeżeli są one zgodne z wymaganiami, to osad może być stosowany do celów przyrodniczych bądź rolniczych. Jeżeli przyczyną trudności związanych z przyrodniczym lub rolniczym zagospodarowaniem osadu są jego właściwości bakteriologiczne lub parazytologiczne, to możliwe jest zastosowanie higienizacji osadu wapnem palonym, co w istocie jest procesem stabilizacji chemicznej. Jeżeli stężenie metali ciężkich w osadzie przekracza dopuszczalne normy, to jedyny zabiegiem jest jego wywóz na składowisko odpadów stałych. Zaleca się wywożenie osadu po jego odwadnianiu, aby zmniejszyć koszty wywozu.
